علت اختلاف حجم هارد با حجم اسمی درج شده روی لیبل هارد چیست؟

علت اختلاف حجم هارد با حجم اسمی – اگر هارد دیسک ۵۰۰ گیگابایتی نو از بازار خریده باشید و بخواهید از اکسپلورر ویندوز ظرفیت دقیق دیسک را بیابید، ۴۶۰ گیگابایت را به شما نشان خواهد داد.یک هارد ۳ ترابایت ظرفیت ۲.۸ ترا و همچنین یک هارد ۴ ترابایت ظرفیت ۳.۷ ترابایت را نشان می دهد. علت اختلاف حجم هارد با حجم اسمی چیست؟ پس بقیه فضای دیسک کجا رفته؟ دلایل متعدد بسیاری ممکن است باعث شود که ویندوز فضای نادرست را به شما نشان دهد. این دلایل شامل مخفی بودن فایلها، سرباری فرمت کردن دیسک، بازیابی پارتیشنهای مخفی (هرچند از لحاظ منطقی ظرفیت دقیق را می‌تواند اعلام کند) می‌باشد. این دوگانگی در میزان ظرفیت ممکن است بزرگنمایی سازنده هارد دیسک نیز باشد.

چرا ظرفیت ذخیره‌سازی هارد دیسکها در ویندوز درست نشان داده نمی‌شود؟

اگر به هارد دیسکها، فلش مموریها و دیگر دستگاه‌های ذخیره‌سازی دقت کرده باشید می‌بینید که پس از یکبار فرمت کردن دیسک، ظرفیت ذخیره‌سازی آنها از آنچه روی آن نوشته شده است کمتر می‌باشد. علت اختلاف حجم هارد با حجم اسمی آن ممکن است متفاوت باشد ، سازندگان برای تبلیغ دستگاه خود دروغهای بسیاری می‌گویند. ویندوز دقیقا فضای قابل استفاده دیسک را نشان دهد. می‌دانیم که به هنگام فرمت کردن دیسک مقداری فضا بخاطر سیستم فایل و فایلهای بوت اشغال می‌شود، اما این میزان فضا در برابر ظرفیت هارد دیسکهای امروزه که فضای ذخیره‌سازی زیادی دارند هیچ است.
برای سازنده هارد دیسک یک کیلو بایت مساوی است با هزار بایت، یک مگابایت برابر است با هزار کیلوبایت و یک گیگابایت برابر است با هزار مگا بایت. اگر هارد دیسکی را با عنوان ۵۰۰ گیگابایت خریداری کردید بدانید این هارد دارای ۵۰۰ * ۱۰۰۰ * ۱۰۰۰ * ۱۰۰۰ = ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ بایت فضای حافظه است و سازنده هارد دیسک آن را با عنوان ۵۰۰ گیگابایت فضای ذخیره‌سازی تبلیغ می‌کند.
درصورتیکه مهندسین کامپیونر با این نوع محاسبه بصورت ۱۰۰۰ تایی موافق نیستند، بلکه با گروهبندی ۱۰۲۴ تایی کار می‌کنند. یعنی یک کیلو بایت برابر است با ۱۰۲۴ بایت، یک مگابایت برابر است با ۱۰۲۴ کیلو بایت، یک گیگابایت برابر است با ۱۰۲۴ مگابایت. اگر بخواهیم با ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ بایت مثال قبل کار کنیم:

۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / (۱۰۲۴*۱۰۲۴*۱۰۲۴) = ۴۶۵.۶۶ GB

بخاطر داشته باشید که سازندگان هارد دیسک از اصطلاحات ساده استفاده می‌کنند، یعنی اگر بگویند گیگابایت یعنی توان ۱۰۰۰، اما منطق کامپیوتر توان ۱۰۲۴ را در نظر دارد. منطق ۱۰۲۴ معمولا توسط سازندگان استفاده نمی‌شود. متاسفانه ویندوز نیز از منطق ۱۰۲۴ استفاده می‌کند در حالیکه سازندگان منطق ۱۰۰۰ را در نظر داشته‌اند.

اگر بخواهیم دقیق باشیم، این اختلاف چیزی نزدیک به ۳۵ گیگابایت کمتر از آن چیزی است که خریدار توقع داشته است. اگر یک دیسک ۱ ترابایتی دقیقا طبق روش گفته شده اختلاف نظر بین سازنده و ویندوز داشته باشد، باید حجم واقعی آن ۹۳۱ گیگابایت باشد.
بجای این کارها ویندوز باید روش تشخیص درست گیگابایت را در خود قرار دهد، همانند osX که رابط کاربری خود را برای نشان دادن دقیق ظرفیت ذخیره‌سازی تغییر داده است.

چرا کامپیوتر ظرفیت ذخیره‌سازی هارد را بدرستی نشان نمی‌دهد؟

اگر دقیق به اطلاعاتی که ویندوز درباره فضای ذخیره‌سازی هارد دیسکتان بدست می‌دهد، نگاه کنید میبینید که چقدر عجیب غریب است. اگر روی پارتیشن C: خود کلیک راست کنید و مشخصات آنرا بخواهید مشاهده کنید، پنجره‌ای همانند شکل زیر به شما نشان داده می‌شود. ویندوز ظرفیت استفاده شده را ۲۷۹ گیگابایت نشان داده است.

خوب، اگر بخواهیم از روشی دیگر فضای واقعی را اندازه‌گیری کنیم، باید تمامی فایلهای موجود روی پارتیشن C را انتخاب کنیم (فایلهای مخفی و فایلهای سیستمی) و راست کلیک و مشخصات را برنیم، می‌بینید که اطلاعات عجیب غریبی را نشان می‌دهد. مقدار فضای نشان داده شده توسط ویندوز با مقدار فضای اشغال‌شده توسط فایلها متفاوتند. با این روش جدید ۲۷۲ گیگابایت فضای استفاده شده، نشان داده شده است در حالی که ویندوز ۲۷۹ گیگابایت نشان داده بود. ۷ گیگابایت تفاوت؟ پس این مقدار زیاد تفاوت چگونه بوجود آمده است؟

شاید بعضی از فایلها در اکسپلورر ویندوز نشان داده نمی‌شود. برای مثال فایلهایی که به‌صورت سایه در هارد ذخیره‌شده‌اند در اینجا نشان داده نمی‌شوند. فایلهای سایه در سیستم همان فایلهای ریکاوری سیستم، فایلهای نسخه قبلی که در ویندوز اکسپلورر قرار دارد، می‌باشد. در حقیقت در پ تاپ های امروزی ما یک پارتیشن کارخانه ای داریم که از دید کاربر پنهان است و محتویات آن شامل ویندوز اورجینال سیستم است و به نام پارتیشن ریکاوری مشهور است. در این سیستم ها اگر ویندوز شما نیاز به ترمیم و یا دوباره نصب کردن داشته باشد دیگر نیازی به استفاده از یک سی دی یا DVD ویندوز نیست زیرا یک نسخه کامل ویندوز اوریجینال دستگاه شما در این پارتیشن از قبل ذخیره گردیده است.
برای اینکه به‌طور دقیق میزان فضای ذخیره‌سازی هارد دیسک را بدست آورید‌(تمامی فایلها به‌علاوه فایلهای سایه) دستور زیر را اجرا کنید. به قسمت مدیریت ویندوز خود وارد شوید، Command Prompt را پیدا کنید، روی آیکن آن راست کلیک کنید و Run as administrator را بزنید.

دستور زیر را در Command Prompt اجرا کنید.

vssadmin list shadowstorage

همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، ریز جزئیات لیست شده ۹ گیگابایت از فضای هارد دیسک بخاطر فایلهای سایه کپی شده در سیستم اشغال شده است. در ابتدای مقاله تفاوت ۷ گیگابایت بود که اگر مقادیر شکل زیر را گرد کنیم، همان مقدار می‌شود.

برای اینکه میزان فضای اشغال‌شده توسط فایلهای سایه (فایلهای بازیابی سیستم و فایلهای نسخه‌های قبلی) را تنظیم کنیم باید مطلب آموزشی بازیابی سیستم با کمترین میزان حافظه مورد نیاز در ویندوز ۷ را مطالعه بفرمایید.

پارتیشنهای دیگر

لپ‌تاپها و کامپیوترهای رومیزی معمولا دارای چندین پارتیشن و یک پارتیشن بازیابی پنهان هستند. اگر لپ‌تاپ جدیدی خریدید و از اینکه میزان فضای هارد دیسک آن با مشخصات سیستمی که خریدید کمی تفاوت دارد، نگران نشوید چون شما فرصت این را یافته‌اید تا پارتیشن بازیابی مجزا داشته باشید. برای اینکه پارتیشنهای هارد دیسک را بررسی کنید بهتر است از برنامه‌های مدیریت هارد دیسک که در ویندوز پشتیبانی می‌شود، استفاده کنید. روی start کلیک کنید، partition را در قسمت جستجو تایپ کنید و برنامه Create and format hard disk partitions را باز کنید.

هارد دیسک باید اندازه دقیق ظرفیت خود را در برنامه مدیریت هارد دیسک نشان دهد. همانطور که در شکل زیر مشخص است، نزدیک به ۱۱ گیگابایت از حافظه به فایلها و پارتیشنهای مخفی اختصاص داده شده است همان پارتیشن ریکاوری. این میزان حافظه برای لپ‌تاپها و کامپیوترهای رومیزی که توسط خودتان اسمبل نشده‌اند، طبیعی است.

هرکدام از فاکتورهای نام برده شده در این مقاله می‌تواند فضای ذخیره‌سازی واقعی شما را نیش بزنند و کاهش دهند و در مجموع با چند ده گیگابایت اختلاف مواجه خواهید شد.