چطور اطلاعات هارد را حذف کنیم تا قابل ریکاوری نباشد!

در زمان فروش کامپیوتر یا لپ‌تاپ قدیمی، یکی از نگرانی‌های اصلی این است که آیا می‌توان کاری کرد که صاحب بعدی لپ‌تاپ نتواند به اطلاعات موجود در هارد آن دسترسی پیدا کند؟

یا شما یک آتلیه عکاسی دارید و یکی از هاردهایتان به مشکل برخورد کرده ولی حتی می ترسید هارد را به گارانتی ببرید جهت تعمیر یا تعویض و خیلی از این دست مشکلات که نگران نشت کردن اطلاعاتی هستید که یا خصوصی هستند و یا شما امانت دار آن ها بوده اید.

بسیاری از فروشندگان تنها به پاک کردن اطلاعات و فرمت هارد درایو کامپیوتر خود اکتفا می‌کنند؛ اما باید بدانید که در صورت انجام این کار همه اطلاعات با یک ریکاوری ساده برمی‌گردند. برخی افراد صرفا به همین دلیل از فروش کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود پشیمان می‌شوند و ترجیح می‌دهند آن را نزد خود نگه‌دارند.

در مقابل برخی دیگر به دنبال راهکاری هستند که بتوانند اطلاعات موجود در هارد را بدون امکان بازیابی پاک کنند. برخلاف چیزی که ممکن است تصور شود، این کار اصلا سخت نیست. تنها با چند نرم‌افزار ساده می‌توانید این کار را انجام دهید و سپس با خیال راحت کامپیوتر خود را به فروش برسانید. اگر قصد دارید با این روش‌ها آشنا شوید تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. در پایان این مقاله شما یک هارد درایو کاملا پاکیزه دارید که هیچ نشانه‌ای از اطلاعاتتان در آن موجود نیست.

آیا امکان حذف فایل از هارد بدون بازیابی وجود دارد؟

نگران نباشید شما می توانید به سادگی اطلاعات این گونه هارد دیسک ها را از بین ببرید بصورتیکه هرگز قابل بازیابی اطلاعات نباشند،حذف اطلاعات هارد بدون بازیابی.

سه روش کلی حذف اطلاعات هارد بدون بازیابی وجود دارد:

• خرد کردن هارد دیسک و یا رسانه اطلاعاتی به قطعات کوچک  ( منهدم کردن )  Shredders
• امحاء اطلاعات ، پاک کردن اطلاعات  بوسیله میدان مغناطیسی  degausser
• بازنویسی اطلاعات ، پاک کردن اطلاعات بوسیله دوباره نویسی (data wiping )

دستگاه خرد کن هارد  Shredders:

در این پروسه  ازبین بردن اطلاعات ، هارددیسک و یا هر رسانه دیگری را در دستگاهی قرار می دهند که دارای چرخدنده های بسیار قوی و تیغه هایی خاص می باشد و قطعه ورودی  را به قطعات کوچک خرد می کند. هر چند ممکن است هنوز اطلاعات بر روی قطعات کوچک پلتر ( دیسک های گردان هارد دیسک های مغناطیسی) موجود باشد اما استخراج اطلاعات از این قطعات کوچک کاری محال از نظر علمی و عملی به نظر می رسد.برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله ای با عنوان دستگاه خردکن هارد، را مطالعه کنید.

درمورد قطعات دیگر مانند هاید های SSD و یا حافظه های  NAND فلش مانند : مموری ها و درایوهای USB و یا دستگاه های تلفن و گوشی های هوشمند اطلاعات ۱۰۰% غیر قابل بازیابی خواهد بود.

حذف اطلاعات هارد دیسک و دیگر قطعات  بدون امکان بازیابی در این روش سریع و ارزان است. در بعضی کشور ها ابتدا اطلاعات را پاک کرده و سپس اقدام به خرد کردن قطعه می کنند. در این روش آشکار است که قطعه از بین میروند و نهایتا برای ذوب شدن و ساخت قطعات دیگر آنها را به اوراقی تحویل میدهند و پس از شمش کردن آن پروسه پایان می پذیرد.

این روش سریع است و در عرض چند ثانیه قطعه منحدم میشود. گاهی کل دستگاه مانند یک لپ تاپ خرد میشود و گاهی قطعه حاوی اطلاعات از دستگاه جداشده و به واحد خرد کن ارسال شود. بعضی از این دستگاه های خرد کن هارد برقی و بعضی دستی می باشند و حتی انواعی وجود دارد که قطعه را خرد نکرده و مثلا بر روی آن چندین سوراخ ایجاد می کند و یا قطعه را له و تا می کند.

امحاء مغناطیسی اطلاعات هارد degausser (حذف اطلاعات هارد بدون بازیابی ):

در این روش  حذف اطلاعات هارد بدون بازیابی ، ساختار اطلاعاتی قطعه کلا منهدم میشود هرچند فیزیک قطعه مثلا هارد دیسک سالم مانده است اما هیچگونه اطلاعاتی بر روی آن موجود نیست. واضح است که این روش  در هارد های مغناطیسی و یا نوارهای مغناطیسی کاربرد دارد .

در بعضی کشور ها پس از امحاء مغناطیسی قطعه را نیز خرد و منهدم میکنند و به شمش جهت ریسایکل به قطعات دیگر تبدیل می کنند. این روش بسیار سریع و امن است در صورتیکه از دستگاه مناسب استفاده شود زیرا بعضی از هارددیسک ها دارای چندین پلتر میباشند و نیاز به القاء مغناطیسی شدیدتر و همچنین در راستاهای مختلف میباشد.

هر چند که پس از اعمال این روش بر روی هارد دیسک ونوار های مغناطیسی کلیه اطلاعات حذف شده و دیگر قابل بازیابی نمی باشند ،ظاهر قطعه  کاملا سالم است اما دیگر قابل استفاده نمی باشد. این روش برای کسانی توصیه میشود که مایل به تعویض هارد خود در گارانتی می باشند اما با توجه به ماهیت اطلاعات درون هارد دیسک علاقه ای به ارسال هارد خود به گارانتی ندارند. این روش کاملا ایمن و سریع می باشد و دستگاه های مختلفی برای انجام پروسه degausser  وجود دارد  تا اگر تعداد زیادی هارد موجود باشد کاملا اتوماتیک و سریع اطلاعات آن ها را ازبین ببرد. توجه داشته باشید دیگر قابلیت بازیابی اطلاعات هارد وجود ندارد.

بازنویسی اطلاعات با نرم فزارهای  Low Level Format / Wiping / Ziro-Fill

خیلی از مواقع نیاز است که قسمت خاصی از اطلاعات یک هارددیسک و یا رسانه اطلاعاتی مانند فلش درایو و… ازبین برود و یا حتی کل اطلاعات  پاک شود. پس از پاک کردن اطلاعات با ایم روش هارد دیسک و یا آن رسانه اطلاعاتی قابل استفاده بوده و میتوان به منظور دیگری از آن استفاده کرد با این اطمینان که دیگر هیچ گونه اطلاعاتی قبل از تاریخ ازبین بردن اطلاعات استخراج نخواهد شد.استاندارد های مختلفی برای این روش وجود دارد که آن هم بر اساس تعداد دفعات بازنویسی داده ها می باشد.

عموما در این روش کلیه بیت ها و یا کوچکترین واحدهای حافظه با یک پترن خاص بازنویسی میشوند برای مثال اگر همه با صفر پرشوند به آن Zero Fill گفته میشودو این عملیات ممکن است چندین بار و با پترن های مختلف تکرار شود. مثلا بار اول با ۰۰ و بار دوم با FF و بار سوم با ۳۵ و الا آخر.سرعت پاک کردن اطلاعات در این روش بستگی به سرعت هارد و ظرفیت آن دارد و عموما از یک ساعت تا چندین ساعت زمان میبرد تا کلیه لطلاعات حذف و نابود شوند . مزیت این روش نسبت به روش های دیگر این است که میشود پس ار پاک کردن اطلاعات هارد از آن دوباره استفاده کرد.

توجه داشته باشید که نرم افزار های مختلفی جهت انجام حذف اطلاعات هارد بدون بازیابی وجود دارد که بعضی از آن ها در محیط  ویندوز و یا لینوکس و بعضی دیگر حتی از روی DVD و USB درایو بصورت بوت ایبل قابل اجرا هستند. من بیشتر تمایل به این دسته آخر دارم و یکی از طرفداران نرم افزار : Darik’s Boot and Nuke  هستم.

دقت کنید که تعداد دفعات بالای تکرار رایت کردن بر روی هارد دیسک جهت اطمینان از پاک شدن اطلاعات و ریکاوری نشدن  داده ها ممکن است زمانی بسیار طولانی را از شما بگیرد حتی چند روز.

چه اتفاقی برای داده‌های حذف‌شده می‌افتد؟

قبل از اینکه به سراغ نحوه پاک‌سازی همیشگی هارد درایو برویم، بهتر است توضیح دهیم که در زمان حذف اطلاعات دقیقا چه اتفاقی رخ می‌دهد. درواقع چه عاملی باعث می‌شود که اطلاعات حذف‌شده به نظر برسند اما هنوز در هارد موجود باشند.

به‌طورکلی هارد از تعداد زیادی سکتور تشکیل شده است که هریک از آن‌ها وظیفه نگهداری بخشی از اطلاعات را بر عهده دارند. در زمان پاک‌سازی اطلاعات باید این سکتورها را به‌طور کامل پاک کرد و مطمئن شد که هیچ اطلاعاتی در داخل آن‌ها قرار ندارد.

برای پاک کردن اطلاعات روش‌های مختلفی وجود دارد که شما نیز آن‌ها را می‌شناسید. پاک کردن کامل فضای هارد کار بسیار زمان‌بری است. چراکه سیستم باید تک‌تک سکتورهای موجود در هارد را پاک‌سازی کرده و اطلاعات موجود در آن‌ها را از بین ببرد. اگر کامپیوترها از چنین روشی استفاده کنند، شما باید زمان زیادی برای پاک کردن یک فیلم یا عکس از روی هارد خود منتظر بمانید. در این روش داده‌های حذف‌شده به‌طور کامل از بین می‌روند و دیگر هیچ‌گاه قابل بازیابی نیستند.

با توجه به اینکه امکان پیاده‌سازی چنین روشی به‌صورت عملی وجود ندارد، طراحان هارد آن را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اند که اطلاعات موجود در آن تنها به‌صورت مجازی پاک شوند. درواقع اطلاعات از سکتورهای اصلی هارد پاک نمی‌شوند و تنها فضای آن خالی نشان داده می‌شود. درصورتی‌که اطلاعات جدید جایگزین اطلاعات قبلی شود، دیگر نمی‌توان به آن‌ها دست پیدا کرد؛ اما اگر هارد خالی بماند حتی پس از گذشت چند ماه نیز امکان بازیابی اطلاعات قبلی موجود در آن وجود دارد.

با توجه به این موارد می‌توان گفت که اطلاعات حذف‌شده درواقع جایی نمی‌روند و همچنان روی هارد موجود هستند؛ اما شما نمی‌توانید آن‌ها را ببینید. این ویژگی زمانی که به‌اشتباه بخشی از اطلاعات را پاک کرده باشید، اصلا نگران‌کننده نیست و بسیار مفید خواهد بود؛ اما اگر قصد فروش لپ‌تاپ یا کامپیوتر خود را داشته باشید، این موضوع اصلا خوشایند نیست.

روش‌های پاک کردن اطلاعات از روی هارد

بیشتر ما زمانی که قصد فروش کامپیوتر خود را داریم، اطلاعات موجود روی هارد را Shift+Delete کرده و سپس هارد را فرمت می‌کنیم. پس از این کار هم تصور می‌کنیم که همه نکات امنیتی را رعایت کرده‌ایم و دیگر کسی نمی‌تواند به اطلاعات قبلی هارد ما دسترسی داشته باشد. درحالی‌که این‌طور نیست. درواقع در هیچ‌کدام از روش‌های عادی پاک کردن اطلاعات، سکتورهای هارد به‌طور کامل پاک نمی‌شوند. در این بخش قصد داریم این روش‌ها را معرفی کنیم.

Shift + Delete

زمانی که از این روش برای پاک کردن اطلاعات استفاده می‌کنید، اطلاعات به‌طور مستقیم پاک‌شده و دیگر وارد پوشه recycle Bin نمی‌شوند؛ اما این موضوع به این معنا نیست که سکتورهای هارد نیز کاملا پاک شده‌اند. درواقع در این روش تنها جداول اولیه ذخیره‌سازی اطلاعات حذف شده‌اند و سکتورها هنوز اطلاعات را در خود دارند؛ بنابراین می‌توان با ریکاوری همه اطلاعات را برگرداند.

فرمت کامل هارد دیسک

فرمت کردن هارد به معنای پاک شدن داده‌های مربوط به محل قرارگیری اطلاعات بر روی هارد است. درواقع با این روش تنها جدول Root که حاوی چنین اطلاعاتی است پاک می‌شود و اطلاعات موجود روی سکتورها را می‌توان با نرم‌افزار ریکاوری هارد به‌راحتی برگرداند.قبلا در مقاله ای با عنوان تفاوت فرمت سریع و کامل  توضیح کاملی در مورد تفاوت انواع فرمت ها داشتم.

حذف پارتیشن‌ها

در این روش نیز اطلاعات موجود بر روی سکتورها پاک نشده و تنها محل قرارگیری آن‌ها در هارد از بین رفته است. با یک ریکاوری ساده می‌توان همه اطلاعات روی هارد را برگرداند.

پاک کردن عادی اطلاعات

در این روش نیز اطلاعات تنها از محلی به محل دیگر منتقل می‌شوند. درواقع اطلاعات پاک‌شده از محل ذخیره‌سازی به حافظه اختصاص داده‌شده به Recycle Been منتقل می‌شوند. این اطلاعات با یک restore ساده و بدون نیاز به نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات به محل ذخیره قبلی برمی‌گردند.

روش‌های پاک کردن اطلاعات از هارد بدون امکان ریکاوری

با توجه به همه موارد گفته‌شده در بخش‌های قبل می‌توان به این نتیجه رسید که هیچ‌یک از روش‌های معمول پاک کردن اطلاعات باعث از بین رفتن آن‌ها نشده و تنها به‌صورت ظاهری آن‌ها را حذف می‌کنند. به همین دلیل در این بخش قصد داریم روش‌هایی را معرفی کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید همه اطلاعات هارد را از بین ببرید. به‌گونه‌ای که حتی با قوی‌ترین نرم‌افزارهای ریکاوری نیز برنگردند.

ریختن اطلاعات جدید بر روی هارد

یکی از ساده‌ترین روش‌ها این است که بعد از پاک کردن همه اطلاعات، اطلاعاتی جدید و به‌دردنخور بر روی هارد خود بریزید تا امکان بازیابی اطلاعات قبلی وجود نداشته باشد. برای اطمینان از اثرگذاری این روش، بهتر است که چند بار این کار را تکرار کرده و در هر بار کل فضای هارد را کاملا پر و خالی کنید. این کار زمان‌بر است؛ اما شما مطمئن خواهید بود که بعد از ریکاوری هارد با نرم‌افزار، هیچ‌یک از اطلاعات خصوصی شما بر نخواهند گشت.

پاک کردن دائمی پارتیشن‌ها با استفاده از نرم افزار

برای این کار باید از نرم‌افزار رایگان Partition Resizer استفاده کنید. این برنامه می‌تواند داده‌ها را به‌طور کامل و دائمی، بدون امکان بازیابی پاک کند. همچنین بخش‌هایی از بایت‌های اطلاعاتی را با صفر پر می‌کند تا اطلاعات باقیمانده بر روی هر پارتیشن کاملا بی‌معنا و بلااستفاده باشند. این نرم افزار برای پاک کردن اطلاعات در ویندوزهای XP، vista، ۷، ۸ و ۱۰ مناسب است و حتی می‌توانید آن را بر روی ویندوز سرور نیز نصب کنید.

برای پاک کردن داده‌ها با این ابزار، ابتدا برنامه را باز کرده و بر روی پارتیشنی که قصد حذف آن را دارید کلیک راست کنید. حال بر روی گزینه Wipe Partiotion بزنید و آن را تایید کنید.

چند دقیقه صبر کنید تا اطلاعات پارتیشن به‌طور کامل پاک شوند. اگر می‌خواهید همه دیسک را پاک کنید، این کار را برای تک‌تک پارتیشن‌ها تکرار کنید.

فرمت بدون بازگشت هارد

منظور از فرمت بدون بازگشت، انجام Full Format بر روی هارد است. در این روش اطلاعات موجود بر روی همه سکتورها با بیت‌های صفر جایگزین می‌شوند تا به‌طور کامل از بین بروند. برای این کار بر روی آیکون My Computer کلیک راست کرده و گزینه Manage را انتخاب کنید.

در صفحه بازشده در قسمت Disk management حافظه موردنظر خود را پیدا کرده و بر روی آن کلیک راست کنید.

حال گزینه format را بزنید.

توجه داشته باشید که چک‌لیست Performe Quick Format نباید فعال باشد. با برداشتن تیک این گزینه هارد فرمت کامل شده و اطلاعات بدون قابلیت ریکاوری حذف می‌شوند.

پاک کردن هارددیسک از طریق خط فرمان CMD

با فشردن کلیدهای ویندوز و R و تایپ کردن CMD می‌توانید وارد خط فرمان CMD شوید. حال باید عبارت diskpart را تایپ کرده و اینتر را فشار دهید.

در این مرحله list disk را تایپ کنید تا همه درایوهای موجود در کامپیوتر به شما نمایش داده شوند.

حال عبارت select disk 1 را تایپ کنید تا دیسک موردنظر برای پاک کردن انتخاب شود.

اکنون عبارت clean را تایپ کنید.

پس از تکمیل فرایند پاک شدن اطلاعات، پیغام DiskPart succeeded in cleaning the disk. به شما نمایش داده می‌شود.

استفاده از نرم‌افزار Hard Wipe

در روش‌های قبلی کل پارتیشن به‌طور کامل پاک می‌شود و شما نمی‌توانید اطلاعات را به‌صورت سفارشی پاک کنید. ممکن است شما قصد پاک کردن بخشی از اطلاعات را داشته باشید. با استفاده از نرم‌افزار Hard Wipe می‌توانید این کار را انجام دهید. برای این کار ابتدا نرم‌افزار را دانلود و نصب کنید.بعد از باز کردن نرم‌افزار می‌توانید یک پوشه، درایو یا حتی فضای خالی هارد را برای پاک کردن انتخاب کنید.

بعد از انتخاب هریک بر روی گزینه start کلیک کرده و فضای هارد را کاملا پاک‌سازی کنید.

پس از پاک‌سازی شما می‌توانید همه سکتورهای هارد را با بیت‌های صفر پر کنید تا مطمئن شوید همه اطلاعات از بین رفته‌اند و امکان ریکاوری آن‌ها وجود ندارد.

HDD Low Level Format | نرم افزار حذف اطلاعات هارد بدون بازگشت

یکی از نرم افزارهای کاربردی برای از بین بردن اطلاعات هارد استفاده از نرم افزار HDD Low Level Format است.برای استفاده از این نرم افزار و دانلود رایگان آن می توانید از این قسمت مشاهده کنید.(ادامه مطلب)

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا روش‌هایی کاربردی برای پاک کردن کامل هارد بدون قابلیت بازیابی را به شما معرفی کنیم. این روش‌ها تنها زمانی به کار می‌آید که قصد فروش لپ‌تاپ یا کامپیوتر را دارید. در سایر موارد بهتر است از روش‌های معمول استفاده کنید تا در صورت اشتباه یا پشیمانی بتوانید همه اطلاعات خود را برگردانید. فراموش نکنید که قبل از استفاده از این روش‌ها، حتما از اطلاعات خود پشتیبان بگیرید. چراکه دیگر هیچ نرم‌افزار ریکاوری قادر به برگرداندن آن‌ها نیست.